استغاثه از ریشهی “غوث” بهمعناى طلب نصرت، فریادرسی[۱] و استمداد در حال شدّت و محنت است.[۲] این واژه از ریشهی “غیث” بهمعناى طلب باران نیز به کار رفته است.[۳]
“غوث” در اصل نجات دادن از ابتلا و محنت، و قرار دادن شخص در پناه خود است؛ از این جهت با دو قید “نجات دادن و در پناه خود قرار دادن” تفاوت معنایی واژگان اغاثه، انقاذ،[۴] تخلیص،[۵] اعانه، نصر،[۶] انجاء[۷] و تفریج[۸] روشن مىشود.[۹]
واژههای دیگری که در قرآن کریم در مفهوم امدادطلبی و فریادخواهی به کار رفته عبارتند از:
۱٫ صرخ: به درخواست کمک و یاری با صدای بلند در هنگام سختی و گرفتاری[۱۰]و همچنین به فریاد بلند در هنگام مصیبت و ترس گفته میشود.[۱۱]
۲٫ ندا: به معنی آشکارا و بلند صحبت کردن است،[۱۲] که به دعاء با صدای بلند نیز اطلاق میگردد.[۱۳]
۳٫ دعا: طلب درخواست کردن از درگاه خداوند را دعا گویند.[۱۴]
۴٫ جأر:[۱۵] به تضرع هنگام سختی و گرفتاری[۱۶] و استغاثه با صدای بلند را گویند.[۱۷]
استغاثه در قرآن
مادهی “استغاثه” در قرآن ۴ بار بهکار رفته که دو مورد آن دربارهی طلب باران آمده و دو مورد دیگر مربوط به دادخواهی و طلب یاری از ناحیهی خداوند است که یکی از این دو مورد دربارهی استغاثهی سپاهیان اسلام از خداوند در جنگ بدر،[۱۸] و دیگری به استغاثهی پدر و مادر به درگاه خداوند براى هدایت فرزند خویش برمیگردد.[۱۹] همچنین از سیاق برخى آیات مانند ۲۱۴ بقره، مفهوم استغاثه استفاده مىشود.
ثبت دیدگاه