قرآن کریم در بسیاری از آیات، وقتی از استغاثه‌ی بندگان سخن به میان آورده، به اجابت آن نیز تصریح نموده که آثار نیکی را برای استغاثه کنندگان به ارمغان آورده است:
۱٫ امداد الهی
انسانهای مؤمن در اثر حسن انجام وظیفه، مستحق الطاف و دستگیری‌های خاصی از جانب پروردگار می‌گردند که به آن امدادهای غیبی می‌گویند. این امدادها گاه به صورت فراهم شدن شرائط موفقیت و گاه به صورت الهام و هدایت تحقق می‌پذیرد.[۴۲] پیامبران الهی نیز به عنوان مصداق اتم و اکمل ایمان، غالبا نیروهای انسانی و مادی انگشت شماری را در میدان مبارزه در اختیار داشتند؛ لذا خداوند آنان را با نیروهای غیبی کمک می‌کرد و راه را برای آنان هموار می‌ساخت.[۴۳]
همچنان‌که در مورد حضرت نوح(ع) می‌خوانیم:
«وَ نُوحًا إِذْ نَادَى مِن قَبْلُ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ فَنَجَّینَاهُ وَ أَهْلَهُ مِنَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ…»[۴۴]
«و نوح را (به یاد آور) هنگامى که پیش از آن (زمان، پروردگار خود را) خواند! ما دعاى او را مستجاب کردیم و او و خاندانش را از اندوه بزرگ نجات دادیم…»
هنگامی که حضرت نوح(ع) به خاطر کفر‌ورزی و سرپیچی قومش دچار اندوه و ناراحتی شدیدی گردید، دست نیاز و یاری به سوی خداوند دراز کرد؛ در پی این استغاثه، امداد الهی شامل حال او گردید و با قدرت لایزال الهی، تمامی کافران روی زمین به واسطه‌ی عذاب الهی از بین رفتند.[۴۵] این عذاب شامل طوفان و سیل بود که نوح نبی و یارانش قبل از شروع طوفان، به وسیله‌ی وحی الهی از زمان و نحوه آمدن این عذاب با خبر شدند و با الهاماتی که از جانب خداوند نسبت به آنها صورت گرفت، کشتی ساختند و با این وسیله از عذاب الهی و هلاکت نجات یافتند؛ اما منکران قوم نوح که همسر و یکی از پسران نوح(ع) نیز جزو منکران بودند، در این طوفان غرق گردیده و هلاک شدند.[۴۶]
۲٫ پیروزی
رمز موفقیت و کسب قرب الهی، قرار گرفتن در مشکلات و آزمونهای سخت الهی است و این امتحان به عنوان یکی از سنتهای الهی بر امت اسلام و امتهای پیشین بوده است و شدت سختیها و مشکلات به حدی بود که طاقت مؤمنان تمام شده و از خداوند طلب یاری می‌کردند که در همان حین امدادها و یاری خداوند به سوی آنها نازل می‌شد:[۴۷]
«أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تَدْخُلُواْ الْجَنَّةَ وَلَمَّا یَأْتِکُم مَّثَلُ الَّذِینَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِکُم مَّسَّتْهُمُ الْبَأْسَاء وَالضَّرَّاء وَزُلْزِلُواْ حَتَّى یَقُولَ الرَّسُولُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ مَعَهُ مَتَى نَصْرُ اللّهِ أَلَا إِنَّ نَصْرَاللَّهِ قَرِیبٌ»[۴۸]
«آیا گمان کردید داخل بهشت مى‌شوید، بى‌آنکه حوادثى همچون حوادث گذشتگان به شما برسد؟! همانان که گرفتاریها و ناراحتیها به آنها رسید، و آن‌چنان ناراحت شدند که پیامبر و افرادی که با او ایمان آورده بودند، گفتند: پس یاری خدا کی خواهد آمد؟! (در این هنگام، تقاضای یاری از او کردند، و به آنها گفته شد:) آگاه باشید، یارىِ خدا نزدیک است!»
“ضراء” بلاها و گرفتاریهایی است که به جان انسان وارد می‌شود، مانند بیماری و مرگ؛ و “بأساء” سختیهایی است که از خارج به او می‌رسد،مانند فقر و…[۴۹]
هنگامی که پیامبر اکرم(ص) و یارانشان در جنگ خندق با مشکلات و سختیهای بسیاری مواجه شدند و هیچ راه چاره‌ای برای آنها باقی نمانده بود، به خداوند پناه برده و از وی طلب نصرت و یاری نمودند؛ پس از آن، این آیه که در آن وعده‌ی پیروزی خداوند نهفته است بر آنان نازل گردید.[۵۰]
۳٫ رفع گرفتاری
با توجه به آیات قرآن، استغاثه به پروردگار، عامل مهمی برای رفع سختیها و مشقت انسانها به حساب می‌آید:[۵۱]
«أَمَّن یجُِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَ یکْشِفُ السُّوءَ… أَءِلَهٌ مَّعَ اللَّهِ…»[۵۲]
«یا کسى که دعاى مضطرّ را اجابت مى‌کند و گرفتارى را برطرف مى‌سازد،… آیا معبودى با خداست؟!…»
زمانی که برای انسان گرفتاری پیش می‌آید و تلاشهای او و دوستانش برای رفع آن نتیجه بخش نمی‌شود، در این هنگام به‌طور حقیقی از اسباب و عوامل ظاهری ناامید گشته و با تمام وجود، خدا را به یاری می‌طلبد. از آنجا که این استغاثه و دعا از عمق دل و با درماندگی حقیقی صورت می‌گیرد، در پی آن، نجات و رفع گرفتاری از جانب خداوند تبارک برای او حاصل می‌شود.[۵۳]
ثبت دیدگاه